نگرشی نو بر مبانی فقهی حکم کالبد شکافی بر اساس آرای امام خمینی(س)

author

  • حسن رضا خلجی استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تویسرکان
Abstract:

: از مسائل نوین علوم پزشکی، مسألۀ کالبد شکافی است که هر چند با اهداف اولیۀ متفاوتی مثل نجات جان فرزند زنده در شکم مادری که از دنیا رفته یا آموزش دانشجویان رشتۀ علوم پزشکی و... صورت می پذیرد، اما هدف نهایی تأمین سلامت بهتر و بیشتر انسان است. از آنجا که این مسئله سابقة طولانی ندارد، فقهای گذشته دربارة حکم شرعی آن به‌طور خاص بحث نکرده‌اند. نوشتار حاضر در صدد بحث پیرامون حکم شرعی این موضوع و برخی مسائل مربوط به آن بر مبنای آرای امام خمینی است، که پس از توضیح مختصری پیرامون «اصل اباحه» به عنوان اصل اولی در مورد اشیاء و افعال، به بررسی ادله‌ای که ممکن است برای خروج از این اصل در مسئلة تشریح جسد به آنها استناد گردد، پرداخته و به این نتیجه رسیده‌‌ایم که کالبد شکافی جسد مسلمان در شرایط عادی به دلیل روایات معتبر و متعددی که بر لزوم حفظ احترام بدن میت مسلمان دلالت دارند، جایز نیست، اما در شرایط اضطراری این حکم می‌تواند به صورت موقت تغییر کند. همچنین کالبدشکافی افراد غیرمسلمان و نیز اشخاص به ظاهر مسلمانی که به دلیل دشمنی با اهل بیت(ع)، احکام کفار برآنها جاری می‌گردد، بلا اشکال است. همچنین مسئلة لزوم پرداخت دیه به سبب قطع اعضای بدن میت و نحوۀ عمل به روایات مربوط به آن در ارتباط با کالبد شکافی مطرح شده است ودر پایان به حکم اخلاقی کالبدشکافی پرداخته شده و به این نکته اشاره شده که حتی در مواردی که این عمل مشروعیت فقهی دارد، از جهت اخلاقی نامطلوب بوده و لذا جز در موارد ضروری نباید به انجام آن مبادرت ورزید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نگرشی نو به حکم فقهی ربا در بیع معاطاتی

مسئلۀ جریان ربا در بیع معاطاتی نیازمند بررسی اختلاف اقوال بین فقیهان است. مفاد قول برخی از فقیهان گویای آن است که ربا صرفاً در بیع بالصیغه جریان می‌یابد نه بیع معاطاتی. در مقابل، گروهی دیگر، جریان ربا را در مطلق معاوضات اعم از بیع، صلح و ... برگزیده‌اند. پاسخ به این پرسشِ اصلیِ پژوهش پیشِ‌رو، در گرو واکاوی ماهیت بیع در برابر معاوضه است. در این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت پذیرفته، به آرای م...

full text

کالبد شکافی جنبش مصر

جنبشمردممصردر 25 ژانویه 2011 تحتتأثیرحرکتمردمیتونسصورتگرفتو درطیچندماهتوانستسرنوشتحکومتحسنیمبارکرامشخصنماید . جنبشیکه اعتراضیعلیهفقر،فساد،بیکاری،دیکتاتوریوعدماحترامبهقانونبود . ازبارزترینعلل جنبشمردممصرمیتوانبهوضعیتنابساماناقتصادی،عدمتوسعهسیاسیونقش فزایندهیارتباطاتوتکنولوژیاشارهداشت . فقرومشکلاتاقتصادیگستردهبههمراه اقتدارگراییدولتوفضایبسته،امنیتیواستبدادیدولتحسنیمبارکزمینهوبسترهای مناسباع...

full text

نگاهی نو به حکم فقهی «جهاد زن»

پیچیدگی دنیای امروز و گوناگونی عرصۀ جنگ‌ها سبب شده است که موضوع جهاد زن در معرض مناقشه‌های علمی و فقهی واقع شود. برابر آموزه‌های فقهی، جهادی که از زن برداشته شده، جهاد ابتدایی بوده نه جهاد دفاعی و در خصوص جهاد ابتدایی، یکی از مسائل مطرح جامعۀ امروزی، وجوب حضور زن در گسترش دین و ارزش‌های اسلامی و دست یافتن به فضایلی است که می‌تواند در این عرصه به‌دست آورد. از این‌رو جهاد ابتدایی یا جهاد دعوت به ...

full text

حکم فقهی پوشش زنان بر اساس آیة 59 سورة احزاب

موضوع پژوهش حاضر، بررسی ادلة قرآنی حجاب شرعی بانوان است. این پژوهش با هدف تعیین حکم فقهی پوشش بانوان و با نظر به کارکردهای گوناگون پوشش، نوع و محدودة پوشش بیان‌شده در آیة 59 سورة احزاب را روشن می‌کند. در این راستا، نخست با بررسی موارد کاربرد ترکیب «ادنی علی» و توجه به آرای واژه‌شناسان و مفسران، دلالت این ترکیب بر اصل پوشش اثبات می‌شود؛ سپس با انکار تبعیضیه بودن «من» در عبارت «یُدْنینَ عَلَیْهِ...

full text

نگرشی نو بر عامل تأثیر

تعداد مجلات علمی به‌حدی زیاد شده است که افراد، سازمان‌ها، و کتابخانه‌های سازمانی به‌طور کامل نمی‌توانند محتوای فیزیکی مجلات را ذخیره کنند. به‌منظور اولویت‌بندی انتخاب منابع اطلاعاتی باکیفیت، کتابداران و دانشمندان نیازمند ابزارهای تصمیم‌گیری مطمئن هستند. عامل تأثیر (آی.اف.) رایج‌ترین ابزار برای تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام مجلات باید امتیاز تحقیقی دریافت کنند یا مورد توجه خوانندگان قرار گیرند، ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 16  issue 65

pages  105- 126

publication date 2015-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023